STERREN VANGEN

Stond saamhorigheid vroeger hoger in het vaandel? Het lijkt tegenwoordig voor menigeen veelal te gaan over het eigen welzijn en geluk, zelfs als dit ten kosten gaat van anderen. Volgens filosoof Charles Taylor is dit omdat het individualisme het moderne idee van authenticiteit, ofwel: echtheid, verkeerd heeft opgevat. Het individualisme kan ontaarden in egocentrisme en relativisme als er geen gedeelde waarden zijn, iedereen gaat dan zijn eigen gang en alle opvattingen zijn evenveel waard, waardoor onverschilligheid ontstaat. Dit leidt volgens hem tot het losraken van maatschappelijke verbanden. "Tegenwoordig zoekt men de bron van waarden enkel in zichzelf", constateert hij. Volgens Taylor verkeren we door deze houding in een morele crisis, omdat we niet meer beseffen dat veel van wat we waardevol vinden enkel kan bestaan in relatie met andere mensen. Taylor stelt dat we hierdoor vandaag de dag wel wat praktische leiding kunnen gebruiken; want vrijelijk op onszelf navigerend door het morele landschap lijken we steeds minder goed te kunnen beoordelen wat nou goed of fout is; op de spons die de horizon deed vervagen lijkt subjectivisme te staan gedrukt.

De Botton zoekt ook naar sterren aan de hemel, hij ziet ondanks dat hij zichzelf atheïst noemt, veel schoonheid en wijsheid in de christelijke verhalen en tradities. Het christendom is, ondanks secularisering, ook diep verbonden met de westerse cultuur. Als we er vanuit gaan dat we God zelf hebben verzonnen, zou het alsnog zonde zijn om het kind met het badwater weg te spoelen, is kortweg zijn uitleg. We hebben nog altijd aansporingen nodig om meelevend en rechtvaardig te zijn, zelfs al geloven we niet meer in een God die ons daartoe aanzet stelt hij; "We hoeven niet meer tot de orde geroepen worden met de dreiging van de hel of de belofte van het paradijs; we moeten er alleen aan worden herinnerd dat wij zelf het soort leven willen leiden dat ons in onze verbeelding ooit door bovennatuurlijke wezens werd opgelegd. We kunnen nog altijd en misschien wel meer dan ooit leren, maar ook troost halen, uit religies als het gaat om zaken als gemeenschapszin, ethiek en het opvoeden van onze kinderen", betoogd hij.